آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی: فقه اگر بخواهد حیات داشته باشد باید معاصر باشد/ در حوزه های علمیه هنوز نگاه صحیح امام به فقه تبیین نشده است/ آیا درست است به نام حقوق شهروندی بگوییم که اهل فرق ضاله هم می توانند نماینده‌ی مردم یا وزیر شود؟
تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۳۵۶۹۸
آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در مراسم جشن ولادت پیامبراکرم ص و امام جعفر صادق ع که در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد گفت: فقهی که از آن انقلاب، حکومت و سیاست درمی‌آید، معاصر و امروزین می‌شود. فقهی که فقیه باور داشته باشد احکام اجتماعی دین به مراتب بیش از احکام فردی دین است.
به گزارش جماران، وی به تبیین جایگاه فقه معاصر پرداخت و گفت: رشد علم اصول ما مرهون معاصر و همراه با زمان بودن فقها است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار ع خاطرنشان کرد: ادعای ما و ادعای حوزه‌های علمیه و ادعای فقهای ما این است که یکی از علومی که بشر به آن نیاز دارد فقه است. بدون فقه اهل بیت ع امکان بررسی حقوق بشر وحتی حقوق همه موجودات وجود ندارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به تاثیر فقه در انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: انقلاب مقدس و عظیم ما مبتنی بر فقه بوده است.هرچند شخصیت عرفانی، فلسفی و اخلاقی امام مؤثر بوده و کسی نمی‌تواند منکر تأثیر این ویژگیها باشد اما عامل اصلی پیروی انقلاب ما قدرت فقه و فقاهت امام راحل بود. متاسفانه در حوزه های علمیه هنوز نگاه صحیح امام به فقه تبیین نشده است.
استاد عالی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: هنر بزرگ امام خمینی این بود که فقه را از خمودگی، خاموشی، بی‌تأثیری در اجتماع و از انزوا خارج کرد و ابعاد وسیعی از فقه را در معرض دید همگان قرار داد. هنر بزرگ امام این بود. این فقهی است که معاصر می‌شود. فقهی که از آن انقلاب، حکومت و سیاست درمی‌آید، فقهی که فقیه باور داشته باشداحکام اجتماعی دین به مراتب بیش از احکام فردی دین است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی افزود: نگاه ما این است که ارسال رسل و انزال کتب، براساس آیه شریفه «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» برای حکومت بوده، نه اینکه هر فردی تک‌تک و به صورت انفرادی بخواهد قیام به قسط کند. اصلا قیام ناس به قسط بدون حکومت نمی‌شود. باید یک حاکم عادلی که خود اهل عدل و قسط است باشد تا آن جامعه هم قائم به قسط شود. این فقه معاصر می‌شود. اگر یک فقیهی بگوید که فقه، سیاست و حکومت ندارد اصلا ادعای فقه معاصر از او ادعای غلطی است و طبعا نمی‌تواند چنین ادعایی کند.
وی به تقسیم‌بندی صحیح فقه معاصر پرداخت و گفت: امروز تقسیم‌بندی صحیح در فقه این است که فقه را به فردی و اجتماعی تقسیم کنیم. امروز دیگر نمی‌توانیم موضوع فقه را فقط فعل مکلف قرار دهیم. امروز موضوع اصلی فقه، جامعه و اجتماع است.
وی به تبیین رسوخ برخی خطوط انحرافی غربی به مبانی فقهی پرداخت و گفت: متأسفانه امروز از ناحیه‌ی غرب مسأله‌ی حقوق شهروندی با تعاریف خودشان مطرح شده و به دنبال این هستند که کشورهای اسلامی را در همین وادی قرار دهند. بر همین اساس برخی مدعی هستند در آن تعبیر از حقوق شهروندی بین مسلم و کافر فرقی نیست. مردم می‌توانند یک غیرمسلمان را رئیس و حاکم برخود قرار بدهند و این را هم جزء حقوق شهروندی‌شان می‌آورند. این‌حرفها با مبانی دینی ما سازگاری ندارد. بر اساس آیات نورانی قرآن حکومت مختص به خداست و کسانی که او تعیین می کند و احدی غیراز ایشان حق حکومت بر بشر را ندارد.
وی افزود: اگر تفاوتی بین مسلمان و غیر مسلمان نیست پس در آیه شریفه 139آل عمران معنای«أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ» چیست؟ آیا این علو و برتری در«أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ» فقط نسبت به جهات معنوی و اخلاق واعتقادات است یا در کف میدان و جامعه‌ی بشری مسلمان بر غیرمسلمان علو دارد؟ این چیزی است که خالق ما ذکر کرده نه ما. این را قرآن بیان می‌کند. «الإسلام یعلوا و لا یعلى علیه» هم متخذ از این آیه‌ی شریفه است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی تصریح کرد: آیا درست است به نام حقوق شهروندی بگوییم که اهل فرق ضاله هم می توانند نماینده‌ی مردم یا وزیر شود؟ پس چه ارزشی برای اسلام است؟ ما ارزش اسلام را کجا نگاه کنیم و ببینیم؟ اصلا سرّ اختلاف دیه بین مسلمان و غیرمسلمان همین است. ما به همه‌ی مذاهب می‌گوییم «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ» دین مورد قبول خداوند اسلام است بیایند و مسلمان شوند، به زور هم نمی گوییم مسلمان شوند، بروند تحقیق کنند. اما چنانچه یک مسیحی یا یهودی یا اهل کتابی بگوید من دلم می‌خواهد خدا را این‌طور بپرستم، خب باید بداند در یک کشور و نظام اسلامی چه جایگاهی دارد.
استاد دروس خارج حوزه علمیه قم گفت: راه دیگری برای تشخیص حقوق بشر غیر از فقه اهل بیت(ع) وجود ندارد. حقوق شهروندی مطابق نظر اسلام باید در جای خودش بیان شود، مستدل هم باید ذکر شود. اصلا دین برای رعایت حقوق آمده است. حق خدا رعایت شود، حق بشر، حق حاکم، حق مردم باید رعایت شود اما اشتباه است یک مطلبی که نزد همه مسلّم است را در ترازوی اجتهاد قرار دهیم و یک ان قلتی در آن بیاوریم و حرف تازه‌ای بزنیم و فکر کنیم فقه معاصر است. این انحراف از فقه است. یکی از معیارها این است که در ضروریات نمی‌توان اجتهاد کرد.
وی افزود: در همین حوزه قم ادعا شد امام خمینی فرموده، «زمان و مکان در اجتهاد راه دارد». پس اگر حاکمی یک روزی مصلحت دید می‌تواند بگوید نماز صبح به جای دو رکعت، یک رکعت شود و زمان آن را هم می تواند تغییر دهد. در حالی که اولین چیزی که در عروه به ما یاد داده‌اند و همه‌ی فقها گفته‌اند این است که در ضروریات نمی‌توان اجتهاد کرد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی به نقد نظریه وجود قاعده کرامت در فقه پرداخت و گفت: اهل سنت روی مسلک مقاصد الشریعه یک قاعده‌ی جعلی به نام «کرامت» بنا کرده‌اند. در اثبات جعلی بودن آن هم بنده استدلال دارم. قاعده‌ی کرامت کجای فقه شیعه است؟ کدام فقیه در طول تاریخ گفته کرامت در جعل احکام دخالت دارد؟ البته در باب اخلاقیات کرامت غوغا می‌کند. چه کسی گفته از«لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ» کرامت ذاتی استفاده می‌شود؟ این همه آیات فراوان در قرآن می فرماید اگر انسان کافر شود یا آیات الهی را تکذیب کند، بدتر از حیوانات می‌شود. پس بفرمایید کرامت ذاتی او کجاست؟
وی افزود: یکی از آقایان در جلسه رونمائی کتابی در تهران خطاب به علمای حاضر گفته بود «من از شما عاجزانه می‌خواهم، دستور دهید این احکامی که در رساله‌های عملیه با کرامت انسان سازگاری ندارد حذف کنند». این حرف در امتداد همان نظریه اهل‌سنت است که بر اساس قاعده‌ی کرامت می‌گویند اگر زمانی حجاب واجب بوده چون منافات با کرامت زن نداشته است، اما الان با کرامت زن منافات دارد، پس «لیس بواجب». همان‌طور که این‌ها قاعده‌ی جعلی عدالت دارند. من تصریح به «قاعده‌ی جعلی» می‌کنم، چرا که ما چیزی در فقه به نام قاعده‌ی عدالت که بخواهد ملاک برای جعل احکام باشدنداریم.
آیت‌الله فاضل لنکرانی ادامه داد: تاکید بنده این است که در فقه معاصر چارچوب را رعایت کنید. به احکام ضروری ورود پیدا نکنید.
ایشان در ادامه با رد استفاده از قوه قهریه در قبال حجاب به نقد برخی نظرات پیرامون عدم وظیفه حاکمیت در این مسئله پرداخت و گفت: اصل وجوب حجاب یک امر واضح و ضروری است و در این نمی‌توان تصرف کرد. همین روزها برخی گفته‌اند قبول داریم که حجاب قابل رفراندوم نیست، اما اجرای اجباری حجاب را باید به رفراندوم بگذاریم. در حالی که وظیفه حاکم مسلمین اقامه دین است و باید همه‌ی احکام را اجرا کند، «شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ وَ ما وَصَّیْنا بِهِ إِبْراهیمَ وَ مُوسى وَ عیسى أَنْ أَقیمُوا الدِّینَ»، این نه نیاز به تفسیر دارد، نه نیاز به مبانی اصولی دارد. اقامه‌ی دین غیر از بیان دین است. یعنی بر حاکم مسلمین لازم است بداند که در این جامعه امر به معروف و نهی از منکر هست یا نیست؟ نماز هست یا نیست؟ مردم روزه می‌گیرند یا نه؟ زکاتشان را می‌دهند یا نه؟ حجاب دارند یا نه؟ بله، استفاده از قوه قهریه را هیچ عاقل و متدینی نمی‌پسندد، چه رسد به اینکه فقیه بخواهد چنین اجازه‌ای بدهد؛ ولی چرا این‌ها را با هم مخلوط می‌کنیم؟
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار در ادامه به تبیین جوانب دیگر فقه معاصر پرداخت و گفت: از دیگرضرورت‌های فقه معاصر تفکیک بین روایات فقهی و روایات اخلاقی است و این تفکیک انجام نشده است. واقعا خود این یک پرونده و پروژه‌ی بسیار ضروری و لازم است. ما باید این‌ها را جدا کنیم. بالأخره معیار حدیث فقهی چیست؟ معیار حدیث اخلاقی چیست؟ تمییز دهنده بین این‌ها چیست؟ احادیث اخلاقی را با فقه خلط نکنید. گاهی درتلویزیون بعضی از افرادی که معمم نیستند و ادعا دارند که در حوزه درس خوانده‌اند، از روایات اخلاقی می خواهندجهات فقهی را استفاده کنند، این غلط است. فقیه و مجتهد است که می‌تواند بفهمد آیا این حدیث، حدیث اخلاقی است یا حدیث فقهی است.
وی به ضرورت برگزاری نشست‌های علمی در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر اشاره کرد و گفت: امروز حوزه‌ی ما به نشست‌های علمی نیاز جدی دارد. تا افکار غیرعالمانه از طریق فضای مجازی به خورد مردم داده نشود. حرف‌هایی که اصلا صحت آن روشن نیست و پایه‌ای ندارد و فقط مجرد یک اقتراحی است که در ذهن کسی آمده ، این‌ها در فضای مجازی منتشر می‌شود و اذهان زیادی را مشوه می‌کند.
در این نشست آیت‌الله فاضل لنکرانی از اقدام آیت‌الله سیدکاظم نورمفیدی در تاسیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر تجلیل کرد و گفت: باید از حضرت آیت‌الله آقا سید کاظم نورمفیدی، نماینده‌ی محترم ولیّ فقیه در گلستان تقدیر کنم که به همت و فکر ایشان و همراهی فرزند بزرگوار شان، برادر محترم جناب آیت‌الله آقای سید مجتبی نورمفیدی این مجموعه‌ی علمی تشکیل شده چرا که خلاء چنین مجموعه‌هایی در حوزه احساس می‌شد. خوشبختانه در این سه سال قدم‌های بسیار خوبی برداشته شده است و ان شاءالله در آینده شاهد آثار علمی و پژوهشی این مجموعه برای حوزه‌ی مبارکه، برای فقه شیعه خواهیم بود.
منبع: جماران
کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر بازی های آسیایی هانگژو امام خمینی آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی انتخابات مجلس لیگ برتر بازی های آسیایی هانگژو آیت الله فاضل لنکرانی حقوق شهروندی پرداخت و گفت فقه معاصر اهل سنت قاعده ی ی علمی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۳۵۶۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آثار شهید مطهری باید به نسل جوان جامعه معرفی شود
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام سید عبدالهادی رکنی حسینی عصر دوشنبه در آیین تکریم و معارفه مدیر مدرسه علمیه خواهران الزهرا (س) گناوه با حضور مسئولان استانی و شهرستانی در سالن اجتماعات این مدرسه با تسلیت پیشاپیش ایام شهادت امام جعفر صادق (ع) اظهار داشت: همه باید تلاش کنیم تا در راستای مکتب امام صادق (ع) گام برداریم و وظیفه سنگینی که در این مقطع حساس تاریخی بر عهده ما به عنوان مشعل داران هدایت جامعه قرار دارد به نحو شایسته انجام دهیم.
امام جمعه گناوه با بیان اینکه امروز وظیفه همه ما به عنوان طلاب و حوزویان معرفی بیشتر امام صادق (ع) به جامعه است، افزود: دین اسلام مدیون زحمات و تلاش های علمی امام صادق (ع) و حوزه علمیه آن امام همام است که هزاران شاگرد و راوی پرورش داد و یک دانشگاه فرهنگی را ایجاد کردند.
امام جمعه گناوه افزود: امروز در تاریخ انقلاب اسلامی روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است و شهدای بسیاری از جمله شهید مهدوی و شهدای والامقامی در راه حفظ این آب و خاک جان خود را فدا کردند که امروز عزت و اقتدار و امنیت ما مدیون ایثرگری ها، فداکاری ها و ازخودگذشتگی های این شهیدان است.
وی با اشاره به هفته گرامیداشت مقام معلم و شهادت استاد شهید مرتضی مطهری افزود: استاد شهید مرتضی مطهری عالم و فیلسوف که از زمان خود جلوتر بود و سرانجام در اثر جهل مردم و گروه فرقان در سال ۵۸ به درجه رفیع شهادت نائل شد.
امام جعه گناوه یادآور شد: استاد شهید مطهری اسلام شناس، جریات شناس، زمان شناس و دشمن شناس بود و آثار این شهید والامقام برای نسل جوان راهگشا است.
حجت الاسلام رکنی حسینی با بیان اینکه امام خمینی (ره) به مطالعه آثار ارزشمند شهید مطهری توصیه فرموده و بر آنها صحه گذاشته اند، گفت: شهید مطهری از زمان خود قرن ها جلوتر بوده است و کتاب هایی نوشته که امروز پاسخ بسیاری از سوالات جوانان در این کتاب ها وجود دارد.
وی گفت: نسل جوانان باید با آثار و کتب شهید مطهری آشنا شود و این آثار بیشتر در جامعه و برای جوانان معرفی شود.
امام جمعه گناوه با بیان اینکه هدف انبیا و کتب الهی هدایت و راهنمایی بشر بوده است، بیان کرد: ما هم باید سعی کنیم بر حسب وظیفه ای که بر عهده داریم در این زمینه گام های موثری برداریم.
وی با تقدیر از زحمات و تلاش های بی شائبه مدیریت پیشین حوزه علمیه الزهرا (س) و آرزوی توفیق برای مدیریت جدید این حوزه، افزود: مدرسه علمیه دارای خیرات و برکات فراوان است و نمونه بارز آن را در دوران شیوع کرونا شاهد بودیم و امروز نیز این حوزه در برنامه های مهم از جمله طرح مهم نور در کنار نیروی انتظامی ایفا نقش می کند.
امام جمعه گناوه با بیان اینکه امروز حضور طلاب در همه عرصه ها، بسیار ارزشمند، پررنگ و پرمعنا است، گفت: وظیفه امرور ما حوزویان در امر فرهنگی بسیار سنگین است و اگر ما منفعلانه حرکت کنیم دشمن از این فرصت سوء استفاده خواهد کرد.
وی گفت: انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی بوده و اقتصاد و سیاست ذیل فرهنگ است لذا وظیفه ما در عرصه فرهنگ جامعه بسیار مهم و حساس است.
حجت الاسلام رکنی حسینی بیان کرد: بیش از هزار سال از عمر حوزه های علمیه تشیع می گذرد و این حوزه ها منشا خیرات و برکات زیادی در جامعه بوده اند.
وی با بیان اینکه باید معنویات را در بین خود بیشتر کنیم، گفت: اگر بتوانیم دو بال علم و عمل را در بین خود برجسته تر کنیم قطعاً با توفیق الهی وظیفه سنگین خود را به نحو احسن انجام خواهیم داد.
کد خبر 6092550
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است